Lettische Lieder

read by / gelesen von Prof Klaus Völker

 

Mein Vater der Habicht.

Großvater der Wolf.

Und der Ältervater der räubrische Fisch im Meer.

 

Ich, unbärtig, ein Narr,

an den Zäunen taumelnd,

mit schwarzen Händen

würgend ein Lamm um das Frühlicht. Ich,

 

der die Tiere schlug

statt des weißen

Herrn, ich folg auf zerspülten

Wegen dem Rasselzug,

 

durch der Zigeunerweiber

Blicke geh ich. Dann

am baltischen Ufer treff ich den Uexküll, den Herrn.

Er geht unterm Mond.

 

Ihm redet die Finsternis nach.

 

© 1998, Deutsche Verlags-Anstalt, München,

in der Verlagsgruppe Random House GmbH

Läti laulud
Translated by Aare Pilv

read by Aare Pilv

 

Mu isa on kull

Vanaisa on hunt.

Ja vaarisa – röövkala meres.

 

Mina, habemetu, narr,

kodutara ümber jõlkuja,

musta värvi kätega

kägistan lamba koidikul. Mina,

 

kes lõin loomi

valge isanda

asemel, mina järgnesin ära uhutud

teedel hulguste voorile,

 

mustlasnaiste

pilkude vahelt lähen ma läbi. Siis

Läänemere kaldal kohtan Uexkülli, isandat.

Ta kõnnib kuuvalgel.

 

Pimedus räägib teda taga.

Latvju dziesmas
Translated by Sergey Moreino

 

No vanagiem ir tēvs.

Vectēvs no vilkiem.

Vecvectēvs no tām plēsīgajām zivīm jūrā.

 

Bezbārdis nelga, es

gar žogmalēm ložņādams,

ar melnām rokām

griezdams jēram sprandu rītausmā. Es,

 

kurš bendēja zvērus

balto kungu vietā,

pa izskalotiem ceļiem rikšoju

ķekatnieku pēdās,

 

zem čigāniešu tumšiem

skatieniem eju. Tad

Baltijas krastos satieku Ikskelnu, kungu.

Mēnessgaismā tas iet.

 

Ar viņu sarunājas nakts. 

Latvių dainos
Translated by Sigitas Geda

 

Mano tėvas vanagas.

Senolis vilkas.

O prosenis jūrų žuvis plėšri.

 

Aš, bebarzdis, kvailys,

patvoriais šlitinėdamas,

rankom juodom

smaugiantis era ryto brėkšmoj. Aš.

 

gyvulius mušęs,

o ne baltus

ponus, seku aš išlytais

keliais paskui dardėjimą,

 

pro čigonų moterų

žvilgsnius einu. Ir

baltų pakrantėj sutinku aš

Ikskiulio poną,

jis vaikšto po mėnuliu.

 

Jam šneka tamsa iš paskos.

Lettiske songar
Translated by Knut Ljosland

 

Far min hauken.

Bestefar ulven.

Og gamlefaren røvarfisken i havet.

 

Eg, skjegglaus, ein narr,

tumlar langsmed gjerda,

med svarte hender

kjøver eit lam i gråljosninga. Eg,

 

som slo dyra

i plassen for den kvite

herren, eg fylgjer på regnvaska

vegar rasletoget,

 

gjennom blikka til

sigøynerkvinnene gjeng eg. Då

på baltiske stronda treffer eg Uexküll, herren.

Han gjeng under månen.

 

Mørket talar etter han.

Латышские песни
Translated by Sergey Moreino		   Латышские песни
Translated by Vyacheslav Kupriyanov

 

Ястреб отец мой.

Волк мой дед.

И прожорливая рыба в море мой прадед.

 

Я, недоросль, дурак,

таясь под заборами,

немытыми руками

сворачиваю на заре шею ягненку. Я,

 

что бивал зверье

вместо чистых

господ, тащусь по расквашенным

дорогам вслед ряженым,

 

под взглядами цыганских

женщин я иду. Затем

на белом берегу встречаю Икскюля, хозяина.

Он идет, освещен луной.

 

Тьма перекликается с ним.

  

 

Отец мой ястреб.

Дед мой волк.

Пращур хищная рыба в море.

 

Я безбородый дурень,

шатаюсь возле заборов,

руками чёрными

ягнёнка душу на заре. Я,

 

кто зверей убивал

вместо белого

господина, я летел по размытым

дорогам за табором,

 

сквозь взгляды цыганских

женщин я шёл. Потом

у Балтийского моря встретил я господина Уэкскюля*.

Он шел под луной.

 

Мрак шепчет ему вослед.


* Уэкскюль, в 17 веке предстал перед Рижским Советом по обвинению в убийстве своего батрака.

 

Lettiska sånger
Translated by Göran Hägg
 

Min fader höken.

Farfader vargen.

Och förfader den rovgiriga fisken i havet.

 

Jag, en skägglös narr,

raglande mot gärdsgårdarna,

med svarta händer

som stryper ett lamm i gryningsljuset. Jag,

 

som slog djuren

istället för den vite

herren, jag följer det skramlande

tåget på sönderspolade vägar,

 

genom zigenarkvinnornas

blickar går jag. Då

på den baltiska stranden möter jag Yxkull, herren.

Han går under månen.

 

Mörkret talar i hans spår. 


  • Country in which the text is set
    Latvia
  • Featured locations
    Uexküll (Ikšķile), south of Riga, Latvia, Baltic Sea
  • Impact
    The title stands for the folk song tradition of Latvian dainas and Lithuanian dainos. In addition to their great age, these are characterized by archaic melody, free changes of meter, frequent polyphony, and rhymelessness. With the animals mentioned at the beginning of the poem, the speaker places himself in a tradition of robbery and violence. The relationship between perpetrator and victim takes on social and ethnic contours in the rest of the poem: instead of turning with the victims (lamb) against the robbers (lords), the I, who calls himself a fool, follows the lords. The noble family of the von Uexkülls, which can be traced back to the 13th century, is mentioned as representative for them. Many members of this family, originating from the Bremen area, gained great power and possessions in Livonia, Courland and Estonia in the course of the German colonization of the East. The beardless speaker of the poem, who runs after these lords, may be Bobrowski himself. He became a prisoner of war as a German soldier in Courland in 1945. This ends the tradition of robbery in darkness. The other tradition, that of the songs of the Baltic people, to which the poem belongs, testifies to this.
  • Balticness
    The place name "Baltic shore" refers to the coast of Lithuania, Latvia and Estonia. A historical dimension is given to this indication of place by the Bremen noble name von Uexküll. This refers to the conquest and colonization of the Baltic States in the 13th century by the Teutonic Order and the Order of the Brothers of the Sword. The initiative for this came from the archbishopric of Riga, which was closely connected with Bremen. The Bishop of Riga also transferred to the family in the 13th century the Livonian fief of Uexküll (Ikšķile), whose name the family took. Before Riga, Uexküll was the bishop's seat in the 12th century.
    Andreas Degen
  • Bibliographic information
    The poem, written in 1956, was first published in 1960 in the magazine „Merkur“ (No. 152, p. 945) and 1961 in Bobrowski's first poetry collection „Sarmatische Zeit“. Cf. Johannes Bobrowski: Gesammelte Werke in sechs Bänden, hg. von Eberhard Haufe, Bd I. Berlin resp. Stuttgart 1987, p. 57; Erläuterungen: Bd. V. Stuttgart 1998, p. 65-66.
  • Translations
    Language Year Translator
    Latvian 2017 Sergey Moreino
    Lithuanian 1974 Sigitas Geda
    Norwegian 1984 Knut Ljosland
    Russian 2016 Sergey Moreino
    Swedish 1975 Göran Hägg
  • Year of first publication
    1960
  • Place of first publication
    Munich